آرتروز (به فرانسوي: Arthrose) يا اُستئوآرتريت (به انگليسي: Osteoarthritis) بيماري بسيار شايعي است كه در تمام مناطق جغرافيايي ديده ميشود. به اين بيماري، ورم مفاصل و استخوانها و آماس مفصلياستخواني هم گفته ميشود.
آرتروز يك بيماري تخريبي پيشرونده در غضروف مفاصل است ولي عليرغم نامگذاري آن، يك بيماري التهابي نيست (بر خلاف روماتيسم مفصلي) چون التهاب در اين بيماري يك عارضه ثانويه ميباشد.
در آرتروز تحليل غضروف مفصلي و درگيري استخوان زير غضروفي داريم كه باعث التهاب بافتهاي اطراف ميگردد. اين عارضه ممكن است هر يك از مفاصل را درگير سازد ولي شايعترين مفاصل درگير عبارتند از مفاصل دست ،پا، زانو، ران و ستون فقرات. اين بيماري بسيار شايع است و در ۲۵٪ ويزيتهاي پزشكان عمومي و ۸۰٪ راديوگرافي افراد بالاي ۶۵ سال ديده ميشود (البته فقط 70٪ آنان علامت دارند).
بيماريزاييآرتروز بيماري مَفصلي است كه ابتدا غضروف مفصل را درگير مينمايد. غضروف بافتي لغزنده است كه انتهاهاي استخوانها را در يك مفصل ميپوشاند. استخوانها داشتن حركتي آسان بر روي يكديگر را مديون غضروفهاي سالم هستند. وظيفه ديگر غضروفها جذب تكانهها در طي حركات فيزيكي ميباشد. در بيماري آرتروز غضروفها نازك شده و بهتدريج در برخي نواحي از بين ميرود كه باعث ميشود استخوانهاي زير غضروفها به همديگر ساييده شوند. نهايتاً درد، التهاب و كاهش حركت در مفصل به وجود آيد. به مرور زمان مفصل شكل طبيعي خودش را از دست ميدهد و زوائدي استخواني در لبههاي آن ايجاد ميگردد كه خود باعث درد و ناراحتي بيشتر ميشود. برعكس ساير التهابهاي مفصلي مانند روماتيسم مفصلي، آرتروز تنها مفاصل را درگير مينمايد و به ساير اندامها كاري ندارد. روماتيسم مفصلي افراد جوانتر را مبتلا ميكند و ممكن است علاوه بر درگيري مفصل فرد احساس مريضي، خستگي يا تب نمايد.
علايم شايعدرد مفاصل، محدوديت حركت و كاهش انعطافپذيري مفاصل، التهاب و تورم مفصل، معمولاً بدون گرما يا تب همراه درگيري مفاصل، نشت (افيوژن) مفصل و صداي ترق و تروق يا صداي ساييده شدن با حركت مفصل مبتلا (گاهي). درد ممكن است در آغاز خفيف باشد، ولي ميتواند به قدري شديد گردد كه زندگي و خواب بيمار را دچار اختلال كند. درد مفاصل موجب عدم تحرك كافي بيمار ميشود كه اين خود باعث لنگيدن، تحليل رفتن و ضعيف شدن ماهيچههاي پيرامون مفصل مبتلا و شل شدن رباطها ميگردد. تغييرات مفصلي دايمي هستند و بيماري ماهيت پيشرونده دارد.
در درگيري مفاصل انگشتان دست ما تورم استخوان را داريم كه در مفاصل انتهايي انگشتان گرههاي هبردن (Heberden's nodes) و در مفاصل مياني گرههاي بوشار (Bouchard's nodes) ناميده ميشوند.
لينك زير: